Badania psychologiczne kierowcy: na czym polegają? Czy możemy się do nich przygotować?
Wykonywanie zawodu kierowcy wymaga od nas zdrowia – dobrej kondycji zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Praca kierowcy zawodowego okazuje się niezwykle stresująca i wymagająca. Niezbędne są regularne badania psychologiczne. Na czym polegają? Czy można się do nich w jakikolwiek sposób przygotować? Jak często należy je powtarzać?
Badanie psychologiczne jest konieczne, jeśli ubiegamy się o uprawnienia w zakresie prawa jazdy kat. C i C+ E. Następnie obowiązkowa jest systematyczna kontrola. „Badania psychologiczne kierowcy zawodowi muszą przechodzić co 5 lat, a po 60 roku życia co 30 miesięcy. Wynika z Ustawy o Transporcie Drogowym” – tłumaczy Sylwia Milewska, psycholog transportu.
Na pełne badanie psychologiczne kierowcy składają się z:
– wywiadu bezpośredniego i obserwacji
– oceny i badania sprawności intelektualnej i procesów poznawczych
– oceny osobowości pod względem funkcjonowania w trudnych sytuacjach
– badania sprawności psychomotorycznej
Oznacza to, że badanie psychologiczne opiera się w głównej mierze na obserwacji oraz wywiadzie z badaną osobą. Wykorzystywane są tu m.in. kwestionariusze osobowości oraz temperamentu, ponadto sprawdza się pamięć, spostrzegawczość, uwagę. Sprawność motoryczna badana jest zaś za pomocą narzędzi diagnostycznych typu miernika czasu reakcji, aparatu krzyżowego i aparatu Piórkowskiego. Analizowane są m.in. refleks kierowcy, zdolność koncentracji, logicznego myślenia, szybkość reakcji, podatność na bodźce, koordynacja wzrokowo-ruchowa, widzenie zmierzchowe, adaptacja po olśnieniu itd.
Czy kierowca może się przygotować do badania psychologicznego?
Pamiętajmy, że psycholog może odmówić przeprowadzenia badania w przypadku naszego złego stanu zdrowia lub złego samopoczucia. Podobnie, jeśli spożywaliśmy alkohol lub inne substancje o zbliżonym działaniu. Wtedy wyznaczany jest nowy termin.
Przed badaniem warto zatem porządnie się wyspać, zjeść zdrowe śniadanie czy też skorzystać z toalety – nic nie powinno nas dekoncentrować. Dzień wcześniej starajmy się nie pić alkoholu, może mieć on wpływ na diagnozę.
Nie zapominajmy, że to badanie, a nie egzamin. Psycholog powinien wyjaśnić poszczególne pytania. Jeśli jednak czegoś nie rozumiemy – zapytajmy. W kwestionariuszu czy podczas rozmowy nie ma złych i dobrych odpowiedzi – sprawdzane są raczej nasze emocje, zdolność odczuwania, analizowania. Zaznaczajmy więc takie odpowiedzi, które wydają nam się słuszne.
Badanie psychologiczne kierowcy średnio trwa godzinę, jednak jego przebieg zależy m.in. od tempa pracy osoby badanej. W przypadku złych wyników powtarza się całe badanie lub pojedyncze zadanie. Jeśli któreś z zadań sprawia nam trudność, podchodzimy do niego ponownie np. po paru minutach, aby wyeliminować wpływ stresu, zmęczenia czy nieporozumienia. Spotkanie z psychologiem kończy się omówieniem wyników oraz otrzymaniem odpowiedniego orzeczenia lub zaświadczenia psychologicznego.
Koszty przeprowadzenia badania psychologicznego zostały z góry narzucone przez przepisy. Opłata wynosi 150 zł.
Zawód kierowcy = stres
Psychologowie ostrzegają: kabina ciężarówki to bardzo stresogenne miejsce pracy. Według naukowcyówkierowcy są nieustannie poddawani działaniu stresu. Wynika to m.in. z częstszego niż przeciętny udziału w wypadkach i kolizjach oraz kontaktu m.in. z policją, strażą graniczną, pasażerami oraz klientami. Do tego dochodzi presja czasu oraz poczucie odpowiedzialności – za pasażerów lub ładunek.
„Kierowcy narzekają na presję czasu, ograniczenia wynikające z przepisów, kontrole drogowe i firmowe przez PiP i ITD, złe traktowanie przez dyspozytorów, poczucie „ganiania jak psa”, przedłużające się rozładunki z winy kontrahenta. Każdy kierowca ma inne potrzeby, cele i doświadczenia. Wielu kierowców lubi swoją pracę i nie przeszkadza im krótka rozłąka (zazwyczaj od 5 -14 dni). Natomiast jest spora grupa kierowców, która lubi jeździć, jak to nazywają, „wokół komina” na 8 godzin pracy i codziennie być w domu – mówi Sylwia Milewska. Czynników wyzwalających stres u kierowcy jest wiele jak: pośpiech, zmęczenie, złe samopoczucie, senność, ale także złe warunki drogowe, korki, remonty, objazdy, wypadki, hałas komunikacyjny, awarie samochodów, wysoka temperatura, niesprzyjające warunki atmosferyczne czy też zachowanie na drodze innych kierowców: wymuszanie pierwszeństwa, zajeżdżanie drogi, wtargnięcia pieszych i zwierząt na jezdnię” – wylicza psycholog transportu.
Każda sytuacja stresowa teoretycznie może doprowadzić do takich zachowań kierowcy, które będą stanowiły potencjalne zagrożenie w ruchu drogowym. Stres powoduje irytację i podenerwowanie, to zaś sprawia, że czujemy się znużeni lub zmęczeni, w związku z czym obniża się nasza zdolność koncentracji na drodze.
Badanie psychologiczne kierowcy ma za zadanie określić, na ile dobrze radzimy sobie z wymagającą, często stresującą sytuacją oraz czy nie cierpią na tym nasze zdolności kierowania pojazdami.
Komentarze
Na razie nie ma komentarzy
Twój komentarz
Jeśli chcesz napisać komentarz, zaloguj się:
lub zarejestruj się.