Czy kursy na ADR powinny móc odbywać się zdalnie?
Od 11 stycznia 2020 r. w Polsce obowiązują nowe przepisy, określające prowadzenie kursów w zakresie przewozu drogowego towarów niebezpiecznych. Przepisy te realizują główne postulaty zgłaszane od czterech lat przez branżę transportową, w tym TLP. Obejmują one przede wszystkim dostosowanie czasu trwania, rodzaju i zakresu tematycznego kursów do funkcji i zadań kierowców w przewozie omawianych towarów, a także uproszczenie procedur dla ośrodków szkoleń i marszałków województw, zaangażowanych w proces egzaminowania kierowców po ukończonych kursach.
W ten sposób początek roku 2020 przyniósł poprawę niekorzystnej sytuacji polskich przewoźników, kierowców i prowadzących kursy ADR, w której przez wiele lat ukończenie wszystkich niezbędnych kursów ADR trwało nawet 7-9 dni, zaś większość przedsiębiorców konkurowała ze sobą walcząc o kursantów i obniżając ceny, kosztem jakości szkoleń i przygotowania kierowców do bezpiecznej pracy. Nikt jednak nie przewidział, że w niespełna dwa miesiące po ww. nowelizacji i wprowadzeniu wielu korzystnych zmian, powrócą trudne dla branży czasy, tym razem spowodowane wyjątkową sytuacją, związaną z epidemią COVID-19 nie tylko w Europie, ale i na całym świecie.
Czy nowe przepisy sprawdzają się w niezależnej od nas, epidemii i czy w obecnym czasie można je stosować, jak dziś wygląda stan szkoleń z perspektywy ośrodków oraz przewoźników drogowych i czy planowane są dodatkowe rozwiązania na przyszłość w tym zakresie? Szczegółowa analiza wprowadzonych zmian oraz ich skutków w codziennej rzeczywistości transportowej, ze szczególnym uwzględnieniem stanu epidemii w Polsce, pozwoli odpowiedzieć na te pytania i sformułować ewentualne wnioski.
Do najważniejszych pozytywnie ocenianych zmian należy:
- skrócenie zajęć na kursach podstawowych i specjalistycznych do minimalnych wymagań w tym zakresie, wynikających z Umowy ADR,
- a także ujednolicenie oraz uproszczenie nazw stosowanych do określenia rodzajów i zakresu tych kursów. Nowy, skrócony czas ich trwania i nowe nazwy, przedstawia tabela poniżej:
*
Pomimo skrócenia zajęć zachowano dotychczasową zasadę, zgodnie z którą godzina lekcyjna wynosi 45 minut, a czas trwania kursu w ciągu jednego dnia wynosi maksymalnie 8 godzin, przy czym doprecyzowano, że kursant nie może odbyć więcej niż 8 godzin zajęć dziennie, jeżeli uczestniczy w więcej niż jednym kursie. W przypadku zintegrowanego kursu podstawowego oraz specjalistycznego w zakresie przewozu w cysternach, nadal można przeprowadzać jedne zajęcia praktyczne, wspólne dla tych kursów. Ograniczono natomiast dopuszczalne limity nieobecności, wyznaczając je na 45 minut dla kursu ADR początkowego podstawowego oraz na 30 minut dla pozostałych rodzajów kursów.
Kolejną istotną i pozytywną zmianą jest również modyfikacja tematów zajęć, dostosowująca je do obowiązków i codziennej pracy kierowców przewożących towary niebezpieczne. W nowym zakresie kursów znalazły się wyłączenia stosowania przepisów Umowy ADR, podstawowe definicje, szczegółowe informacje o załadunku i rozładunku towarów niebezpiecznych oraz o wieloaspektowej odpowiedzialności kierowcy i innych uczestników omawianego przewozu. Dodatkowo wprowadzono szczegółowe tematy nauczania na zajęciach praktycznych, które uporządkowano i podzielono na te, dotyczące gaszenia pożarów, pierwszej pomocy oraz postępowania w razie zaistnienia wypadku lub awarii. Każdemu tematowi przyporządkowano precyzyjnie określony cel i treść nauczania (np. nabycie umiejętności posługiwania się gaśnicą) oraz odrębny sposób realizacji (np. ćwiczenia z instruktażem).
Ponadto realizując postulat likwidacji ograniczeń organizacyjno-technicznych, zniesiono obowiązek gromadzenia w ośrodkach szkoleń kopii wydanych zaświadczeń o ukończeniu kursów ADR, a w zamian przywrócono obwiązującą przed laty ewidencję wydanych zaświadczeń, zawierającą tylko niezbędne dane o kursantach. Wprowadzono także zmiany o charakterze administracyjnym, dotyczące dokumentów związanych ukończeniem kursów ADR oraz z wpisem ośrodka szkolenia do rejestru marszałka województwa, polegające na znacznym uproszczeniu treści tych dokumentów i zastosowaniu jednolitych nazw, odpowiednich do prowadzonych kursów ADR.
Warto zauważyć, że zmiany przepisów objęły również doradców do spraw bezpieczeństwa przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (DGSA), m.in. porządkując zakres tematyczny kursu doradcy i dostosowując zajęcia do funkcji i obowiązków wykonywanych przez te osoby w omawianym przewozie.
Z informacji posiadanych przez TLP wynika, że powyższe zmiany zostały przyjęte pozytywnie przez branżę TSL. Zmiany te umożliwiły znacznie szybsze ukończenie kursów ADR przez kierowców, a tym samym szybsze uzyskanie uprawnień do przewozu towarów niebezpiecznych (np. kurs i egzamin uprawniający do przewozu paliw w cysternach można zrealizować już ciągu 4 dni). Zajęcia stały się uporządkowane tematycznie i ciekawsze dla kierowców, którzy uzyskiwali wiedzę w zakresie niezbędnym do zakresu kursu, w którym uczestniczyli i do ich zadań realizowanych w omawianym przewozie.
Niestety, wprowadzane w Polsce od połowy marca 2020 r. ograniczenia związane z rozprzestrzenianiem się epidemii, spowodowały całkowity paraliż kursów ADR, czyniąc tym samym niemożliwe stosowanie nowych, korzystnych przepisów. Spowodowane sytuacją wyjątkową zamknięcie polskich granic i początkowo stosowana kwarantanna wobec kierowców zawodowych, ograniczenie liczby osób na zgromadzeniach, szeroki zakres zakazu poruszania się w przestrzeni publicznej, a także ograniczenie kosztów przez pracodawców, zaprzestanie egzaminowania kierowców ADR przez marszałków województw i doradców DGSA przez Transportowy Dozór Techniczny, wymusiły zawieszenie prowadzenia działalności szkoleniowej oraz czasowe zamknięcie większości ośrodków szkoleń, nastawionych na organizowanie zajęć dla tych osób.
Znalezienie dobrego i jednocześnie skutecznego rozwiązania w tej trudnej sytuacji, komplikuje brak prawnej możliwości prowadzenia w Polsce kursów ADR (i kursów doradcy), z zastosowaniem transmisji danych na odległość, przy użyciu specjalnie przygotowanych do tego platform internetowych. Obecne obowiązujące, nawet te znowelizowane przepisy, nadal wymagają osobistego uczestnictwa kierowcy w każdym dniu kursu ADR, a następnie w przeprowadzanym egzaminie.
Tymczasowym, skutecznym rozwiązaniem dla polskich firm transportowych stało się przystąpienie Polski do Umowy wielostronnej M324, zrealizowane 26 marca 2020 r., m.in. dzięki licznym interwencjom TLP oraz szybkiemu działaniu Ministra Infrastruktury w tym zakresie . Zgodnie z niniejszą umową, wszystkie zaświadczenia ADR oraz świadectwa przeszkolenia doradców, których ważność kończy się w okresie od 1 marca do 1 listopada 2020 r., zachowują ważność do 30 listopada 2020 r. Nadal jednak, nawet zgodnie z niniejsza umową, nie ma ani możliwości prowadzenia kursów ADR, ani egzaminowania kierowców, a tym samym jest całkowicie zamknięty dostęp do rynku dla tych, chcących uzyskać po raz pierwszy uprawnienia ADR, lub tych, których uprawnienia takie skończyły się tuż przed 1 marca 2020 r.
Wobec zapowiadanej na przyszłość zmiany w podejściu do prowadzenia działalności gospodarczej, być może warto rozważyć kolejną nowelizację przepisów, umożliwiającą zdalne prowadzenie kursów ADR, a także innych szkoleń dla kierowców zawodowych. Takie rozwiązanie można zastrzec na sytuacje wyjątkowe, jak ta obecna, albo fakultatywnie dla każdego ośrodka szkolenia w normalnie funkcjonującej gospodarce, wzorem rozwiązania zaproponowanego w lutym 2020 r. w projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw.
Źródło: Małgorzata Wieleba-Walicka, radca prawny TLP
Komentarze
Na razie nie ma komentarzy
Twój komentarz
Jeśli chcesz napisać komentarz, zaloguj się:
lub zarejestruj się.